CÔNG THỨC TÍNH ĐỘ ĐẮNG DỰA TRÊN %AA VÀ THỜI GIAN SÔI HOA

IBU là gì?

IBU là từ viết tắt của International Bitterness Unit hay International Bittering Unit.

Trước khi công thức IBU ra đời, việc tính độ đắng của bia dường như là “không thể”. Nói dễ hiểu hơn thì độ đắng của bia là do cảm nhận của người uống, câu trả lời nhận được thường rất chung chung. Nó cũng như việc bạn được hỏi rằng “cái áo này mặc có thoải mái không”.

Cho đến khoảng đầu thế kỷ 20, công thức IBU ra đời, nó đóng vai trò quan trọng giúp “định lượng” được độ đắng của bia và xác định được rằng mẻ bia đó có uống được hay không.

Định nghĩa IBU thực ra không quá phức tạp. IBU hay Công thức tính độ đắng quốc tế là cách đo lường hóa học số lượng các hợp chất tạo nên vị đắng cho bia, đặc biệt là sự đồng phân hóa và oxy hóa các alpha axit, polyphenol và một số hóa chất cho vị đắng khác.

Trong hầu hết các trường hợp, công thức IBU tương quan tốt với cảm giác đắng của bia và điều đó giải thích vì sao đây là chỉ số yêu thích của các thợ nấu bia. Phần lớn các loại bia mà bạn đã từng uống sẽ có IBU nằm trong khoảng 5 (vị đắng ở mức thấp) cho đến 120 (vị đắng ở mức cao). Về cơ bản thì các dòng bia đang được bán trên thị trường có IBU trong khoảng hẹp hơn, là 15 – 80.

Tuy nhiên, ABV Beer Shop có một lưu ý nhỏ giúp bạn hiểu rõ chỉ số này hơn một chút. Bia là một loại đồ uống có sự cân bằng của các thành phần và hương vị. Nói cách khác, không phải cứ loại bia nào có IBU cao thì đều cho cảm nhận đắng hơn so với loại bia có IBU thấp.

Bạn có thể uống một cốc Amber Ale mạnh có mức IBU 60 nhưng lại không cảm thấy đắng bằng cốc Pale Ale có IBU 55. Bởi hương vị mạnh mẽ của malt trong Amber Ale phù hợp với chỉ số IBU của mẻ bia, tạo nên được sự cân bằng, cho cảm nhận ít đắng với người uống.

Hãy nhớ rằng mức IBU chỉ đơn giản là việc đo lường hóa chất tạo ra vị đắng cho bia mà thôi! Dĩ nhiên với một mẻ bia, IBU càng cao thì bia sẽ càng có vị đắng hơn.

Mức IBU hiện nay của bia thường là 5 đến 120

Phạm vi IBU

IBU được đo trong phạm vi từ 0 đến…vô cùng. Thực tế là không có mức cao nhất của chỉ số IBU. Bởi càng nhiều hóa chất đắng trong thành phần sản xuất bia, ví dụ như hoa bia và malt thì bia sẽ càng đắng và bạn hoàn toàn có thể tăng lượng hóa chất đó theo mong muốn.

Về mặt kỹ thuật thì vẫn có một mức giới hạn cho chỉ số IBU. Đơn giản là vì việc thêm các hợp chất đắng vào thùng bia sẽ có một giới hạn về vật lý. Có một số loại bia đã được ghi nhận là có mức IBU cao hơn 1000 nhưng trường hợp này là rất hiếm. Như ABV Beer Shop đã giới thiệu ở trên, đa phần các loại bia mà bạn uống sẽ có IBU từ 5 đến 120. Mức 5 là vị đắng rất thấp còn mức 120 là vị đắng rất cao.

Chúng ta sẽ không đi sâu vào cách đo lường thực sự bởi nó liên quan đến rất nhiều yếu tố phức tạp. Ví dụ như quang phổ kế, isooctanes… Về cơ bản, các nhà máy sản xuất bia thương mại sẽ có một thiết bị có thể đo lường mức IBU. Chúng đóng vai trò như một công cụ kiểm soát chất lượng bia, đảm bảo rằng tất cả các mẻ bia đều có mùi vị giống hệt nhau.

Nhưng đối với những nhà sản xuất bia thủ công hoặc nấu bia tại nhà, bạn có thể tham khảo công thức IBU online ở https://www.hopsteiner.com/ibu-calculator/. Công thức này sẽ tính được lượng hóa chất tạo độ đắng của bia dựa trên %aa của hoa bia và thời gian sôi hoa.

Công thức tính độ đắng IBU online

Cách sử dụng công thức IBU

Như các bạn thấy, trong bảng tính này sẽ có những ô trống để bạn có thể điền các chỉ số sao cho phù hợp. Cách điền những ô trống này như sau:

– Ô số 1: mức dung tích của mẻ bia (thường là 20 lit, 50 lit…)

– Ô số 2: chỉ số độ đường đầu

Dãy cột, ô bên dưới là 6 lần thêm hoa vào trong mẻ bia. Bạn có thể điền các mức chỉ số phù hợp cho mỗi lần thêm hoa như sau:

– Ố số 3: khối lượng hoa

– Ô số 4: % alpha axit của hoa. Mức alpha axit này bạn có thể xem trên bao bì của hoa. Nhớ rằng, alpha axit của hoa viên và hoa nguyên cánh là khác nhau, thời vụ thu hoạch cũng ảnh hưởng đến mức alpha axit của hoa.

– Ô số 5: thời gian sôi hoa

– Ô số 6: lựa chọn loại hoa mà bạn dùng. Hoa nguyên cánh hay hoa viên

Với công thức bia có nhiều giai đoạn bổ sung hoa thì bạn chỉ cần thêm thông tin vào các dòng bên dưới tương tự như dòng đầu tiên, về khối lượng hoa, %alpha acid, thời gian sôi và chủng loại.

Sau khi điền xong, mức IBU sẽ tự động được hiện lên ở bên dưới.

Lưu ý: bạn cần chọn đơn vị tính cho từng chỉ số sao cho phù hợp.

Như vậy là ABV Beer Shop đã giới thiệu đến bạn công thức IBU. Hãy dựa vào công thức này để cân bằng lượng đắng, giúp mẻ bia của bạn ngon hơn nhé.